HSIL co to jest? Wyjaśnienie pojęcia i klasyfikacja
HSIL, czyli high-grade squamous intraepithelial lesion, to określenie stosowane w ginekologii do opisania przednowotworowych zmian w nabłonku szyjki macicy. Nie jest to jeszcze rak, ale stan, który wymaga szczególnej uwagi i dalszej diagnostyki, ponieważ wiąże się ze znacząco podwyższonym ryzykiem rozwoju raka szyjki macicy. Zmiany te charakteryzują się nieprawidłowym wzrostem i dojrzewaniem komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego pokrywającego szyjkę macicy. W kontekście klasyfikacji HSIL jest to ogólne określenie dla zmian śródnabłonkowych dużego stopnia, które w zależności od stopnia zaawansowania morfologicznego są dalej precyzowane jako CIN II lub CIN III.
Zmiany śródnabłonkowe dużego stopnia HSIL (CIN 2, CIN 3)
Zmiany śródnabłonkowe dużego stopnia, czyli HSIL, są dalej kategoryzowane jako CIN II (dysplazja szyjki macicy umiarkowana) oraz CIN III (dysplazja szyjki macicy ciężka). W przypadku CIN II obserwuje się nieprawidłowości komórkowe obejmujące około dwóch trzecich grubości nabłonka. CIN III natomiast oznacza zmiany obejmujące cały nabłonek, ale bez naciekania błony podstawnej – jest to tzw. rak in situ (CIS). Zarówno CIN II, jak i CIN III są stanami przedrakowymi, które bez odpowiedniego leczenia mogą ewoluować w inwazyjnego raka szyjki macicy. Terminologia ta odzwierciedla stopień zaawansowania zmian w obrębie nabłonka, odzwierciedlając narastające nieprawidłowości w budowie komórek.
Czy HSIL to rak? Zrozumienie ryzyka
Odpowiedź na pytanie, czy HSIL to rak, brzmi: nie, HSIL nie jest rakiem. Jest to stan przedrakowy, który jednak niesie ze sobą wysokie ryzyko rozwoju inwazyjnego raka szyjki macicy, jeśli nie zostanie wykryty i odpowiednio wcześnie leczony. Kluczowe jest zrozumienie, że zmiany HSIL oznaczają dysplazje dużego stopnia, czyli znaczące nieprawidłowości w budowie komórek nabłonka. Chociaż komórki te są nieprawidłowe, nie przekroczyły jeszcze bariery błony podstawnej, co jest definicyjną cechą raka inwazyjnego. Niemniej jednak, przetrwała infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), będąca główną przyczyną HSIL, może prowadzić do dalszych mutacji i progresji do stadium nowotworowego. Dlatego też tak ważne jest monitorowanie i leczenie tych zmian.
Diagnostyka i badania w kierunku HSIL
Cytologia i system Bethesda – co oznaczają wyniki?
Diagnostyka zmian w obrębie szyjki macicy rozpoczyna się od badania cytologicznego, potocznie nazywanego „cytologią”. Jest to podstawowe narzędzie do screeningu, które pozwala na ocenę morfologii komórek nabłonka szyjki macicy. Wyniki cytologii klasyfikowane są według systemu Bethesda, który precyzyjnie opisuje wykryte zmiany. W tym systemie, oprócz oceny prawidłowości komórek, identyfikuje się również obecność wirusa HPV. Kategorie takie jak ASC-US (nieokreślone atypowe komórki nabłonka płaskiego), ASC-H (nieokreślone atypowe komórki nabłonka płaskiego, nie można wykluczyć HSIL), LSIL (łagodne śródnabłonkowe zmiany płaskonabłonkowe) oraz HSIL (wysokiej klasy śródnabłonkowe zmiany płaskonabłonkowe) wskazują na potrzebę dalszej diagnostyki. Nieprawidłowe wyniki, zwłaszcza te sugerujące HSIL, wymagają wykonania dodatkowych badań.
Rola wirusa HPV w powstawaniu HSIL
Przetrwała infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), zwłaszcza wysokoonkogennymi typami, takimi jak typy 16 i 18, jest główną przyczyną powstawania HSIL i raka szyjki macicy. Wirus HPV atakuje komórki nabłonka szyjki macicy, prowadząc do zmian w ich DNA i zaburzając ich normalny cykl życia. Większość infekcji HPV, szczególnie tymi o niskim potencjale onkogennym, ustępuje samoistnie dzięki działaniu układu odpornościowego. Jednakże, w przypadku infekcji typami wirusa o wysokim potencjale onkogennym, które nie zostaną wyeliminowane przez organizm, może dojść do przetrwałej infekcji. Ta przetrwała infekcja jest kluczowym czynnikiem ryzyka rozwoju stanów przedrakowych, w tym HSIL, a w konsekwencji raka szyjki macicy.
Kolposkopia i histopatologia – klucz do diagnozy
W przypadku nieprawidłowych wyników cytologii, zwłaszcza tych wskazujących na HSIL, kluczowe stają się dalsze badania, takie jak kolposkopia oraz pobranie wycinków do badania histopatologicznego. Kolposkopia to badanie wziernikowe, podczas którego lekarz ogląda szyjkę macicy pod dużym powiększeniem, wykorzystując specjalny mikroskop (kolposkop). W trakcie kolposkopii stosuje się płyn Lugola oraz kwas octowy, które uwidaczniają nieprawidłowe obszary nabłonka. Pozwala to na precyzyjne zlokalizowanie podejrzanych zmian. Następnie, na podstawie obserwacji kolposkopowej, pobierane są wycinki (biopsja) z najbardziej podejrzanych miejsc. Badanie histopatologiczne tych wycinków przez patologa jest złotym standardem w diagnostyce HSIL, ponieważ pozwala na dokładną ocenę stopnia dysplazji i potwierdzenie lub wykluczenie obecności raka.
Leczenie i profilaktyka zmian HSIL
Metody leczenia HSIL: od konizacji po terapie przyszłości
Leczenie HSIL ma na celu usunięcie zmienionych komórek, aby zapobiec ich progresji do raka. Podstawową metodą chirurgicznego leczenia HSIL (CIN II i CIN III) jest konizacja szyjki macicy, która może być wykonana różnymi technikami, takimi jak LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure) lub LLETZ (Large Loop Excision of the Transformation Zone). Procedury te polegają na wycięciu stożkowatego fragmentu szyjki macicy zawierającego zmieniony nabłonek przy użyciu cienkiej pętli elektrycznej. Metody ablacyjne, takie jak krioterapia czy laseroterapia, są zazwyczaj zarezerwowane dla zmian łagodniejszych (LSIL, CIN 1) i nie są wystarczające w przypadku HSIL. Trwają badania nad nowymi, mniej inwazyjnymi metodami leczenia, które mogłyby być bardziej ukierunkowane i lepiej tolerowane przez pacjentki, zwłaszcza te związane z eliminacją wirusa HPV.
Profilaktyka raka szyjki macicy: cytologia i szczepienia przeciw HPV
Skuteczna profilaktyka raka szyjki macicy opiera się na dwóch filarach: regularnym wykonywaniu badań cytologicznych oraz szczepieniach przeciwko wirusowi HPV. Regularne badania cytologiczne, zgodnie z zaleceniami, pozwalają na wczesne wykrycie nieprawidłowych komórek lub stanów przedrakowych, takich jak HSIL, zanim przejdą one w stadium inwazyjnego raka. Testy HPV, często wykonywane równocześnie z cytologią lub jako badanie uzupełniające, identyfikują obecność wirusa, który jest główną przyczyną tych zmian. Szczepienia przeciwko HPV, dostępne dla dziewcząt i młodych kobiet, a także dla chłopców, mają na celu zapobieganie infekcji wirusem, szczególnie jego typami wysokoonkogennymi, co znacząco redukuje ryzyko rozwoju HSIL i raka szyjki macicy w przyszłości.
Co dalej po diagnozie HSIL?
Stan przedrakowy szyjki macicy – rokowania i długość życia
Po diagnozie HSIL, czyli stanu przedrakowego szyjki macicy, rokowania są zazwyczaj bardzo dobre, pod warunkiem odpowiedniego leczenia i ścisłego nadzoru medycznego. Wczesne wykrycie i usunięcie zmian przedrakowych skutecznie zapobiega rozwojowi raka. Jeśli leczenie zostanie przeprowadzone w odpowiednim czasie, długość życia pacjentki nie ulega skróceniu, a ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy jest minimalizowane. Należy jednak pamiętać, że nawet po skutecznym leczeniu, konieczne są regularne kontrole ginekologiczne i badania cytologiczne, ponieważ istnieje niewielkie ryzyko nawrotu zmian lub rozwoju nowych. W przypadku wczesnych stadiów raka szyjki macicy, które nie rozwinęły się z niezdiagnozowanych lub nieleczonych stanów przedrakowych, rokowania są również bardzo dobre, z ponad 90% wskaźnikiem 5-letniego przeżycia. Zaawansowane stadia raka wiążą się z gorszymi rokowaćmi, co podkreśla wagę wczesnego wykrywania i leczenia stanów przedrakowych takich jak HSIL.
Dodaj komentarz